Bank Pusat Eropah (ECB) telah menerbitkan satu laporan dengan angka yang mengejutkan — cukup untuk membuat para banker berasa tidak senang duduk. Dalam dokumen bertarikh 10 Oktober, ECB memberi amaran bahawa sekiranya berlaku panik kewangan, pengenalan euro digital boleh mencetuskan aliran keluar sehingga €699 bilion — bersamaan kira-kira AS$811 bilion — daripada bank-bank komersial di zon euro. Angka ini mewakili sekitar 2.2% daripada jumlah aset sektor perbankan.
Menurut anggaran ECB, senario seumpama ini boleh menyebabkan 13 daripada 2,025 bank mengalami kekurangan kecairan. Dalam kata lain, keadaan masih dalam kawalan – tetapi bunyi kegelisahan pasaran mulai kedengaran.
Kajian tersebut membentangkan dua senario berbeza: satu yang menggambarkan keadaan “tenang sepenuhnya” dan satu lagi apabila “semua bertempiaran lari”. Dalam senario panik besar-besaran, walaupun dengan had pengeluaran individu sebanyak €3,000, para pendeposit berpotensi untuk menarik hampir €700 bilion dalam mencari keselamatan digital — seumpama bagaimana pelabur dahulu beralih kepada emas.
Walau bagaimanapun, ECB segera menjelaskan bahawa angka-angka tersebut mungkin dibesar-besarkan: pelanggan yang memiliki beberapa akaun tidak akan dapat membuat pengeluaran maksimum dari setiap satu. Bahkan panik sekalipun masih tertakluk kepada had tertentu.
Menurut ECB, risiko utama terletak pada deposit melebihi €100,000 dan dana korporat — yang secara kolektif mewakili 31% daripada keseluruhan deposit permintaan. Tidak mengejutkan, para pelanggan korporat ini kelihatan sangat mengambil berat soal kepelbagaian dana — bukan sekadar dalam teori, tetapi dalam amalan.
Dalam suasana yang stabil, angka-angka berkenaan jauh lebih terkawal: dengan had pengeluaran individu sebanyak €500, aliran keluar modal dianggarkan sekitar €156 bilion, atau hanya 0.5% daripada aset perbankan. Jauh daripada bencana — lebih mirip kepada hari biasa dalam era pendigitalan kewangan moden.
Lebih jauh lagi, ECB meramalkan menjelang tahun 2034, peralihan kepada euro digital berpotensi menyumbang tambahan deposit sebanyak €127 bilion kepada bank-bank, didorong oleh penurunan penggunaan tunai dan kebangkitan pembayaran elektronik.
Pengawal selia berpendapat bahawa penetapan had pegangan terhadap euro digital adalah instrumen penting dalam mengekalkan kestabilan sistem kewangan. Tanpa mekanisme kawalan ini, goncangan pasaran yang kecil sekalipun boleh mencetuskan krisis perbankan digital berskala penuh.
Dokumen tersebut turut menekankan risiko "dolarisasi digital". Jika pengguna Eropah semakin tergoda dengan stablecoin berasaskan dolar, zon euro mungkin mendapati diri mereka kehilangan kedaulatan monetari — satu "mabuk digital" yang amat sukar dipulihkan.
Sementara itu, kajian kedua yang turut diterbitkan oleh ECB pada hari yang sama memberi tumpuan kepada kos pelaksanaan euro digital. Anggaran menunjukkan bahawa sistem ini boleh menelan belanja antara €4 hingga €5.77 bilion bagi pihak bank — bersamaan sekitar €1 hingga €1.44 bilion setahun dalam tempoh empat tahun.
Namun begitu, ECB tetap optimistik. Penggunaan infrastruktur IT secara berkongsi dijangka mampu mengurangkan kos sehingga 30%, manakala pelaksanaan Skim Penyertaan Perantara (Intermediary Participation Schemes, IPS) berpotensi menurunkan kos operasi sebanyak 90 hingga 98%.
Kesimpulannya, euro digital bukan sahaja bukan murah — malah mungkin cukup “mahal” untuk menggegarkan seluruh sistem perakaunan perbankan. Tetapi jika dikendalikan dengan baik, ia juga boleh menjadi alat reformasi yang lebih menyeluruh daripada mana-mana juruaudit.
