Według osób, które chciały pozostać anonimowe podczas omawiania umowy, która nie została jeszcze podana do wiadomości publicznej, porozumienie stron nastąpiło po poniedziałkowym spotkaniu premiera Wielkiej Brytanii Rishi Sunaka z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen. Obie strony negocjują nowe warunki, aby ułatwić przepływy handlowe między Wielką Brytanią a Irlandią Północną i zakończyć największy spór o brexit trzy lata po opuszczeniu UE przez Wielką Brytanię.
Później odbędzie się konferencja prasowa, po której premier złoży oświadczenie w sprawie porozumienia w Izbie Gmin. Przewodnicząca KE spotka się z królem Karolem III.
To triumf Rishi Sunaka, który od czasu objęcia stanowiska premiera w październiku dążył do zmniejszenia napięć z UE. Jednak premierowi nie udało się jeszcze przekonać działaczy związkowych w Irlandii Północnej i zwolenników brexitu z jego własnej rządzącej Partii Konserwatywnej do zatwierdzenia umowy w zeszłym tygodniu.
Funt wzrósł do sesyjnego maksimum na poziomie 12030 USD.
Umowa ma na celu złagodzenie handlowych i regulacyjnych barier stworzonych w Wielkiej Brytanii w wyniku protokołu z Irlandii Północnej, będącego częścią umowy brexitowej wynegocjowanej przez byłego premiera Borisa Johnsona, określającej wyjątkowe miejsce regionu zarówno na rynkach handlowych Wielkiej Brytanii, jak i UE.
Dla brytyjskiego rządu zrewidowana umowa była wynikiem, który wydawał się niemożliwy i groził wywołaniem wojny handlowej w miarę eskalacji napięć w 2022 roku. Jednak obecnie Sunak stoi przed poważnym wewnętrznym wyzwaniem politycznym.
W zeszłym roku Partia Demokratyczna zablokowała utworzenie rządu Irlandii Północnej z podziałem władzy w proteście przeciwko protokołowi. Bez poparcia DUP dla nowej umowy kryzys konstytucyjny w regionie może potrwać dłużej.
Mimo że porozumienie może nie wymagać głosowania w Izbie Gmin, warto przypomnieć, że w 2019 roku doprowadziło ono do obalenia Theresy May, Sunak obiecał w zeszłym tygodniu, że pozwoli posłom wypowiedzieć się, a jego zwolennicy jasno dali do zrozumienia, że spodziewają się głosowania.
Zdaniem Sunaka uzyskanie poparcia dla umowy rozwiązałoby problem, który utrudnia stosunki między Londynem a Brukselą od czasu jej zawarcia w grudniu 2020 roku.
Istnieją również szersze implikacje. Trzy lata po Brexicie Sunak niedawno poprosił starszego ministra i urzędników o opracowanie planów odbudowy stosunków, koncentrując się na obronie, migracji, handlu i energetyce.
