Sztuczna inteligencja i energia szybko stają się dwoma wiodącymi frontami w nowym wyścigu geopolitycznym, gdzie potęga technologiczna definiowana jest nie przez liczbę rakiet, lecz przez dostęp do chipów i działających elektrowni. Raport od Wells Fargo Securities opisuje AI jako „centrum geopolitycznej walki o władzę między USA a Chinami”, ostrzegając, że jej wpływ może radykalnie zmienić globalny układ sił.
Obecnie konkurencja coraz bardziej przypomina nowy typ wyścigu zbrojeń. Zamiast satelitów mamy GPU. Platformy startowe zostały zastąpione przez centra danych. Zamiast reaktorów uranowych, USA zbliżają się do niedoboru energii elektrycznej, a w Chinach rośnie deficyt zaawansowanych chipów. Amerykańska odpowiedź obejmuje szeroką politykę przemysłową, w tym ustawę CHIPS, która przewiduje 8,9 mld USD dla firmy Intel oraz 400 mln USD dla MP Materials, mających na celu wzmocnienie krajowej produkcji i zmniejszenie zależności od zagranicznych dostawców. Według Wells Fargo Waszyngton może wprowadzić dodatkowe środki podobne do ustawy CHIPS, aby zabezpieczyć krytyczną infrastrukturę AI przed potencjalnymi wstrząsami, szczególnie tymi związanymi z Chinami i Tajwanem.
Tymczasem energia staje się strategicznie istotnym czynnikiem, prawie na równi z półprzewodnikami. Międzynarodowa Agencja Energetyczna prognozuje, że globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną z centrów danych podwoi się do 2030 roku, a w optymistycznym scenariuszu nawet potroi. W USA rozwój infrastruktury AI coraz bardziej opiera się na gazie ziemnym i energii atomowej - zasobach, które mają spełnić dużą część wymagań przemysłowych do połowy następnej dekady.
Te ograniczenia stwarzają potrzebę działania na rynku. Firmy aktywnie zabezpieczają przyszłe moce, podpisując długoterminowe umowy i nawet negocjując z górnikami Bitcoinów w celu zakupu dostępu do ich źródeł energii.
W tym kontekście dyplomacja również zmienia swój ton. Niedawne porozumienie między USA a Japonią koncentruje się głównie na energii i modernizacji sieci, z istotną częścią japońskich inwestycji skierowanych na infrastrukturę energetyczną USA potrzebną do wspierania wzrostu przemysłu AI. Dokumenty współpracy odnoszą się do firm takich jak GE Vernova, Kinder Morgan, Carrier Global i Cameco.
Wells Fargo przywołuje historyczne analogie, porównując obecną sytuację do zimnowojennego wyścigu podczas zimnej wojny, kiedy wydatki USA na naukę i technologię sięgnęły 0,8% PKB, prawie 6-krotnie więcej niż obecny poziom. W okresach dużych konfliktów wydatki na obronność rosły jeszcze bardziej, podkreślając skalę zasobów zazwyczaj wymaganych do długoterminowej rywalizacji geopolitycznej.
Chociaż amerykańskie słabości obejmują pierwiastki ziem rzadkich, farmaceutyki i budowę statków, to właśnie AI i energia obecnie definiują, kto może utrzymać wpływ technologiczny. Chiny dążą do uzyskania dostępu do zaawansowanych chipów, podczas gdy USA mają na celu zabezpieczenie własnego strategicznego zasobu — wystarczającej energii elektrycznej do rozwijania i szkolenia modeli nowej generacji. Nowy wyścig supermocarstw sprowadza się coraz bardziej do dwóch pytań: kto ma chipy, a kto ma gniazdka?
