FX.co ★ Top 7 niesamowitych wydarzeń w nauce: za co zapamiętamy 2019 rok

Na Marsie znaleziono niezwykłe „morze”

Dogłębne badanie Czerwonej Planety rozpoczęto pod koniec 2018 roku i kontynuowano w 2019 roku. Specjalny aparat Insight z powodzeniem wylądował na powierzchni Marsa, którego zadaniem było wiercenie gleby o głębokości 5 m. Próba nie powiodła się, ale podczas operacji odkryto warstwę materiału przewodzącego prąd elektryczny o grubości 4 km. Według wstępnych szacunków jest to woda z rozpuszczonymi w niej solami. Naukowcy uważają, że Insight odkrył głębokie morze pod powierzchnią. Takie miejsca są uważane za najbardziej korzystne dla życia prostych mikroorganizmów.

Wykryto tlen na Marsie

Według naukowców w ciągu roku ilość tlenu na powierzchni Marsa znacznie się zmienia: wiosną gwałtownie wzrasta, a zimą maleje. Wyjaśnieniem może być istnienie form życia. W glebie marsjańskiej znajduje się wiele specjalnych substancji - nadchloranu, po rozkładzie którego uwalnia się O2. Mikroorganizmy nie mogą żyć na powierzchni planety, potrzebują głębokości 1-2 m. Naukowcy spodziewają się je znaleźć za pomocą głębokiego wiercenia. Teraz przewiercono jedynie 35 cm gleby Czerwonej Planety i bardzo trudno jest tutaj znaleźć jakiekolwiek formy życia.

Pierwsza fuzja gwiazdy neutronowej i czarnej dziury

Niezwykłe zjawisko zostało zarejestrowane przez naukowców w sierpniu 2019 roku. Wykryto połączenie ciał o masie około 5,0 i 2,5-krotności masy Słońca. Według naukowców pierwszym obiektem może być tylko czarna dziura: zwykła gwiazda nie może wytworzyć takiego sygnału. Drugim ciałem w tej symbiozie, ważącym około 2,5 masy Słońca, jest gwiazda neutronowa, obiekt o średnicy 25 km. Nieocenioną pomoc w badaniu zapewnił interferometr grawitacyjny LIGO, który był w stanie zarejestrować to zjawisko w odległości 900 milionów lat świetlnych od Ziemi.

Odkryto pierwszą międzygwiezdną kometę

Rosja przyczyniła się również do globalnych odkryć naukowych. W sierpniu 2019 r. Astronom-amator Giennadij Borysow, inżynier z krymskiego obserwatorium astrofizycznego, odkrył pierwszą międzygwiezdną kometę w historii astronomii i nazwał ją 2I/Borisov. Naukowcy zrozumieli, że nie jest to jedna z komet Układu Słonecznego, analizująca jej orbitę i kierunek ruchu. Prędkość 2I/Borisov w stosunku do Słońca wynosi około 30 km/s. To znacznie przekracza trzecią prędkość kosmiczną, z jaką ciało niebieskie opuściło Układ Słoneczny.

Pierwsze zdjęcie „sylwetki” czarnej dziury

Naukowcy proszą, aby nie mylić „sylwetki” czarnej dziury z samą dziurą, której nie można sfotografować z powodu dużej odległości. Znajduje się w innej galaktyce, a światło z niej dociera na Ziemię 55 milionów lat. Grawitacja czarnej dziury przyciąga do niej gaz i pył z otaczającej przestrzeni, ale materia ta nie może natychmiast wpaść w pustkę. W rezultacie powstaje dysk akrecyjny, w którym gaz i pył obracają się, a następnie wpadają do czarnej dziury. Dysk ten rozgrzewa się do kilku tysięcy stopni i emituje z niego promieniowanie, które zostało złapane przez Event Horizon Telescope.

Odkryto nieznanego przodka Homo sapience

Według nowych danych naukowych część ludzkości ma w genach ślady krzyżowania się z nieznanym gatunkiem ludzi. Naukowcom trudno jest odpowiedzieć na pytanie, gdzie mieszkali ci przodkowie i kim byli. Wcześniej naukowcy odkryli, że ludzie odmiany białej mają geny neandertalskie, a mongoloidy, podobnie jak rdzenni mieszkańcy Ameryki, mają geny Denisovans. Ostatni gatunek ludzkości został odkryty w 2011 roku. Według genetyków nowy gatunek Homo sapience jest powiązany zarówno z Denisovanami, jak i neandertalczykami.

Potwierdzono skuteczność szczepionki przeciw Eboli

W 2019 roku szczepionka przeciw Eboli została oficjalnie zatwierdzona. Eksperci uważają ją za jedną z najniebezpieczniejszych chorób wirusowych naszych czasów. Szczyt aktywności wirusa Ebola nastąpił w latach 2014-2015. Społeczność medyczna napotkała ogromne trudności w stworzeniu szczepionki. Przez długi czas nie było możliwe uzyskanie skutecznego leku, ale w tym roku problem został rozwiązany. Nowa szczepionka nosi nazwę Ervebo i jest szeroko stosowana na kontynencie afrykańskim.