FX.co ★ Siedem najdroższych metali

Kaliforn-252

Liderem pod względem wartości jest kaliforn-252, jeden z izotopów metalu przemysłowego kalifornu. To osiągnięcie zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa. Jego cena sięga 10 milionów dolarów za 1 gram. Globalne rezerwy kalifornu-252 wynoszą zaledwie 8 gramów, a roczna produkcja ograniczona jest do 30–40 mikrogramów. Ten rzadki metal jest wytwarzany w bardzo skomplikowanych i długotrwałych procesach laboratoryjnych, ponieważ nie występuje w naturze. Po raz pierwszy kaliforn-252 uzyskano w USA w 1950 roku. Jego główna wartość tkwi w ogromnej energii, porównywalnej z energią średniej wielkości reaktora jądrowego. Metal znajduje zastosowanie w fizyce jądrowej i medycynie, szczególnie w radioterapii nowotworów. Pomaga również identyfikować złoża złota i srebra, a także wykrywać wady w reaktorach i samolotach.

Osm-187

Drugim najdroższym metalem jest osm-187 powstały w wyniku rozpadu izotopu renu o niezwykle długim okresie półtrwania. Analiza proporcji izotopów osmu i renu pomaga określić wiek skał i meteorytów. Naukowcy zauważają, że istnieje wiele izotopów osmu, co utrudnia ich separację. Z tego powodu niektóre izotopy są szczególnie drogie. Najrzadszym z nich jest osm-187, którego proces ekstrakcji jest niezwykle skomplikowany i trwa około dziewięciu miesięcy. Otrzymuje się go w postaci drobnego, czarnego, krystalicznego proszku o fioletowym odcieniu. Osm-187 jest uważany za najgęstszy metal na Ziemi, choć jest jednocześnie bardzo kruchy. Ma on duże znaczenie naukowe i badawcze, służąc jako katalizator reakcji chemicznych, w produkcji precyzyjnych urządzeń pomiarowych oraz w medycynie.

Rod

Rod — unikalny metal odkryty w Anglii w 1803 roku podczas badań nad platyną. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „różę”, ponieważ typowe związki rodu mają głęboki czerwony kolor. Rod to twardy, szlachetny metal o silnych właściwościach odblaskowych oraz wysokiej odporności na utlenianie i korozję. Roczna globalna produkcja tego metalu wynosi zaledwie około 30 ton. Jest on wykorzystywany do produkcji luster i reflektorów, w przemyśle motoryzacyjnym i chemicznym oraz w jubilerstwie do tworzenia trwałych, odpornych na korozję powłok. Rodowanie jest również rozpowszechnione w wysokiej jakości biżuterii. Stany Zjednoczone emitują monety rodowe, lecz wyłącznie jako instrument inwestycyjny, podczas gdy Rwanda emituje monety rodowe jako walutę. Największe złoża rodu znajdują się w Rosji, Kanadzie i RPA.

Pallad

Innym cennym metalem jest pallad, nazwany na cześć asteroidy Pallas. Po raz pierwszy został zidentyfikowany w 1803 roku podczas badań rud platyny. Pallad to lekki, kowalny, srebrzystobiały metal należący do grupy platynowców. Charakteryzuje się niską temperaturą topnienia, doskonałą podatnością na polerowanie oraz wysoką odpornością na korozję. Najczęściej znajduje zastosowanie w jubilerstwie, dzięki wyjątkowej elastyczności, która pozwala na tworzenie skomplikowanych wzorów. Pallad wykorzystywany jest także w przemyśle chemicznym, medycynie i elektronice. W ostatnich latach cena palladu gwałtownie wzrosła i obecnie wynosi około 60 dolarów za 1 gram.

Złoto

Złoto wydobywane od czasów starożytnych jest najsłynniejszym metalem szlachetnym. Najczęściej wykorzystywane jest w jubilerstwie i jako instrument inwestycyjny. Złoto należy do nielicznych metali występujących wyłącznie w czystej postaci. Jest to gęsty, ciężki, żółty metal, miękki, a jednocześnie bardzo kowalny. Sektor jubilerski pozostaje największym konsumentem złota. Biżuteria nie jest jednak wytwarzana z czystego złota, lecz ze stopów z innymi metalami, które zwiększają jej wytrzymałość i trwałość. Globalne rezerwy złota rozkładają się następująco: około 10% przypada na produkty przemysłowe, a pozostała część dzieli się między rezerwy banków centralnych, zasoby prywatne oraz wyroby jubilerskie.

Iryd

Iryd został odkryty w 1803 roku przez brytyjskiego chemika Smithsona Tennanta, który zidentyfikował go wraz z osmem. Jest to metal z grupy platynowców – ciężki, twardy i kruchy, o srebrzystobiałym odcieniu. Charakteryzuje się wyjątkową odpornością na korozję, nawet w temperaturach do 2000°C. Iryd nie występuje naturalnie w czystej postaci, a jego wysokie stężenia w próbkach skał często wskazują na pozaziemskie, meteorytowe pochodzenie. Iryd jest rzadko stosowany samodzielnie, ale odgrywa ważną rolę w produkcji stopów. W jubilerstwie jest dodawany do platyny, co pozwala uzyskać wyjątkowo twarde i trwałe wyroby. Iryd jest również stosowany w instrumentach chirurgicznych, stykach elektrycznych, wagach laboratoryjnych, technologii lotniczej, biomedycynie, stomatologii i inżynierii chemicznej.

Platyna

Pierwszą siódemkę najdroższych metali zamyka platyna znana od czasów prekolumbijskich. Wydobywały ją i wykorzystywały starożytne cywilizacje Ameryki Południowej, a pierwszymi Europejczykami, którzy zetknęli się z nią w połowie XVI wieku, byli hiszpańscy konkwistadorzy. Słowo „platyna” tłumaczy się jako „małe srebro”, co nawiązuje do jej koloru i wysokiej temperatury topnienia. W Rosji platynę odkryto po raz pierwszy w 1819 roku na Uralu w pobliżu Jekaterynburga, a w 1824 roku złoża platyny odkryto w regionie Niżnego Tagiłu. Rezerwy były tak obfite, że Rosja przez wiele lat była czołowym producentem platyny na świecie, zanim została wyprzedzona przez RPA. W przyrodzie platyna występuje wyłącznie w stopach z innymi metalami i jest bardzo kowalna. Obecnie jest wykorzystywana w jubilerstwie, broni i medycynie. Kilka lat temu platyna była droższa niż złoto, ale jej obecna cena waha się w przedziale 28–30 dolarów za 1 gram.